Güncel

Depremin Ardından: Toplumsal Eşitsizlik Halleri ve Çingene Karşıtlığı

11 Mart 2023 Cumartesi

Kemal Vural Tarlan

Depremin Ardından: Toplumsal Eşitsizlik Halleri ve Çingene Karşıtlığı

Depremin ilk gününden itibaren bölgedeki dondurucu soğuk hava, Dom ve Abdallar için zaten hep var olan barınma, beslenme, temiz suya erişim gibi ihtiyaçlar açısından bir sorun yarattı; onları bir duyarsızlıkla karşı karşıya bıraktı. Evleri yıkılan, hasar gören, ya da artçı sarsıntılar sebebiyle evsiz kalan bu insanlar herkes gibi günlerce hiçbir hizmete ulaşamadılar. Zaten günübirlik geçinebilen bu insanlar açlıkla, susuzlukla ve soğukla baş etmeye çalıştılar. Kayıplarını kendileri gömdüler, yaralarını kendileri sardılar.

10 Mart 2023 Cuma

Sevinç Doğan

Milliyetçilerin Gilead Cumhuriyeti

Milliyetçiler kendi Gilead cumhuriyetlerinde keyfî yönetime dayanan tek adam rejimine yer olmadığını söylüyor. Hukuksal ve bürokratik yapısı paramparça olmuş bir devleti kurtarmak için yola çıktıklarını iddia ediyorlar. Milliyetçilerin Gilead rejiminde başka neler var? Son günlerde anlıyoruz ki, milliyetçilerin Gilead’ında beyaz toroslar var. Linç var. Nefret var. Mutlak bir ırkçılık var. Ötekilere yer yok.

9 Mart 2023 Perşembe

Kemal Vural Tarlan

Deprem Felaketinin İçinden Notlar

Biz burada yaşayanlar, eskisiyle yenisiyle, yıkılıp harabeye dönen kentler, ilçeler, köyler, mahalleler ve sokaklarda nasıl bir yaşam kuracağız? Her şeyin eskisi gibi olmayacağı muhakkak, yitirilen canların daha yasını tutmadık, o geceden sonra göremediğimiz, bulunamayan kayıplarımızın fotoğrafları asılı kamp ve toplanma anlarının duvarlarında, bir umut, belki yaşıyorlar diye, haber bekliyoruz.

8 Mart 2023 Çarşamba

Naciye Hanım

Naciye Hanım'ın Doğu Halkları Kurultayı (1920) Konuşması

Tam hak eşitliği. Erkekler için kurulmuş eğitim ve meslek kurumlarına kadınların koşulsuz erişiminin sağlanması. Evliliğin her iki tarafının da eşit haklara sahip olması. Çok eşliliğin koşulsuz olarak kaldırılması. Kadınların yasama ve idari kurumlarda koşulsuz olarak istihdam edilmesi. Her yerde, şehirlerde, kasabalarda ve köylerde kadınların hakları ve korunması için komiteler kurulması.

Kurtuluşumuzun Şafağı: Uluslararası Komünist Kadın Hareketi'nin İlk Günleri

8 Mart 2023 Çarşamba

Daria Dyakonova

Kurtuluşumuzun Şafağı: Uluslararası Komünist Kadın Hareketi'nin İlk Günleri

Kadınların özgürleşmesi uzun zamandır sosyalist gündemin önemli bir noktasıydı. Komintern'in programı, yasalarda ve uygulamada kadın ve erkek arasında tam hak eşitliğini, kadınların siyasi hayata entegrasyonunu, kadınlar için ücretsiz eğitim ve tıbbi bakımı, ev işleri ve çocuk bakımının yükünü hafifletecek sosyal önlemleri ve kadın ve erkekler için cinsel çifte standardı ortadan kaldıracak önlemleri içeriyordu.

7 Mart 2023 Salı

Nuray Mert

Ukrayna Üzerine Bir Tartışma

ABD dış politikası çerçevesinde pazarlanan anlatıyı sorgusuz sualsiz benimsemek durumunda değiliz. İnsel ve Özkul’un yazısı, “yeni bir uluslararası eşitlik, barış ve demokrasi ilkeleri etrafında oluşacak yeni bir dayanışmanın kurumlaşması” gereğinden söz ederken, kendini ‘otoriter rejimlere karşı demokrasi mücadelesi’ verenler olarak pazarlayan ABD dış politikasını hiç sorgulamamak suretiyle tam da bunu yapmış oluyor.

Politik Yıkım ve Yaşam Mücadelesi: Türkiye’de İç Sürgün

7 Mart 2023 Salı

Ilgın Tamer

Politik Yıkım ve Yaşam Mücadelesi: Türkiye’de İç Sürgün

Felaketten ortaya çıkan sivil toplum dayanışması geleceğe dair uzun vadeli çözümün ne olduğuna dair önemli ipuçları taşıyor, bu dayanışmayı yaymak, güçlendirmek, sürdürmek hak ettiğimiz “normali” kendimiz belirleyebilmemiz için çok önemli ancak bu sayede muhtemel iktidar değişikliğine sevinebilir ve demokratik hak ve özgürlükleri kalıcı kılma yolunda umutlanabiliriz.

6 Mart 2023 Pazartesi

Ergun Aşçı

Ersagun Hanım

Bu Bizans oyunu ters tepebilir. Bunun için yapılması gerekenlerden biri, Meral Akşener’e duyulan öfkenin acısını bu Bizans oyunundan haberi bile olmayan İYİ Parti mensuplarından veya taraftarlarından çıkarmaya çalışmamaktır. Keza, “Ben demiştim altılı masa bir işe yaramaz” haklılığının kibrinden uzak durmaktır.

Deprem ve Kumdan Betona: Rıfat Ilgaz’ın anısına

5 Mart 2023 Pazar

Kaan Durukan

Deprem ve Kumdan Betona: Rıfat Ilgaz’ın anısına

12 Eylül sonrasında henüz ortaokula başlamıştım, duyunca çocuk aklımla anlamamıştım o gözlerinin içi gülen, insana iyi şeyler çağrıştıran, ak saçlı 70’lik amcanın evinin niye komandolarca sarıldığını, kendisini herkesin tanıdığı, doğduğu, çocukluğunu geçirdiği Cide’nin çarşısının ortasından ne sebeple elleri kelepçeli halde yürütülerek gözaltına alındığını. Ne yapmıştı ki Rıfat Hoca?

Dinkjian Şarkıları-Bir Ara Dinkjian Portresi

5 Mart 2023 Pazar

Sedat Anar

Dinkjian Şarkıları-Bir Ara Dinkjian Portresi

İyi bir Ara Dinkjian dinleyicisiyimdir. Neden mi severim? En başta Ara’nın oturuşu, udu ve mızrabı tutuşu, parmaklarını yerleştirme şekli ile geleneksel sınırlar içinde kalmayıp kendi üslubunu bulmuş bir virtüöz olması ve Türkiye’deki çoğu Türk musikisi icrası gibi sazını kalıplaşmış kesin kurallar çerçevesinde değil de kendi yarattığı tarz ile icra etmesi geliyor.

3 Mart 2023 Cuma

Elifsena Biroğlu

Eve Dönmek

Toplu konutlar, üstelik bilim insanlarının acele ile yapılmamasını önerdiği konutlar, depremzedelerin geri dönüşündeki temel motivasyon mudur? Maraş’ın köylerindeki Ali Amca, Urfa’daki Zeliha Teyze, Islahiye’deki yaşıtım Zeynep için toplu konut ne ifade eder? Affan’da akşam üstü acı kahvesini içen kardeşim Mişel, toplu konutta yaşamak ister mi?

1 Mart 2023 Çarşamba

Mete Kaan Kaynar

Kader Diyemezsin Sen Kendin Ettin

Velhasıl-ı kelam, muktedir -iktidara sahip- olmak, kâdir, takdir edilmek ve kudretli olmak birbirlerinden ayrılmaları zor kavramlar; tabii bu geçtiğimiz haftalardaki depreme kadar böyleydi: Artık takdir edersiniz ki kudretli olmayanların iktidar, iktidarların muktedir olmadıkları; kudretsiz muktedirlerin takdir görebilmek için kaderlerini başka kapılarda aradıkları bir politik iklimi teneffüs etmekteyiz.

Rusya-Ukrayna Savaşı İkinci Yılına Girerken

28 Şubat 2023 Salı

Ahmet İnsel, Barış Özkul

Rusya-Ukrayna Savaşı İkinci Yılına Girerken

Sovyetler’in çöküşünden sonraki otuz yılda Rusya’da ortaya çıkan aktivist gruplar, hak ve sivil toplum örgütleri, bağımsız medya kuruluşları, muhalif aydınlar Ukrayna savaşının birinci yılı sonunda neredeyse tamamen tasfiye edilmiş durumdalar. İki yıl önce Navalni etrafında toplanıp kitlesel sokak gösterileri ve sosyal medya kampanyaları örgütleyen Rus demokratları ya Rusya’dan ayrılmak zorunda kaldılar ya da mecburi bir oto-sansürle sessizliğe gömüldüler.

27 Şubat 2023 Pazartesi

Zeynep Nur Ayanoğlu

Kıyamet Koparken Fidan Dikmek?

Depremin üçüncü günü olan 8 Şubat’ta bir sergi üzerine araştırma yazısı yazmaya başladım. Aynı gün bir yakınımın anne babasının cansız bedenleri Kahramanmaraş’ta enkazdan çıkarıldı. Bir sonraki gün defnedildiler; enkaz başında yakınlarının ölüsünü çıkarmak için nöbet tutan on binlere kıyasla şanslıyız, diyerek şükrettiler. Depremin ikinci haftasında bir medya kuruluşunun stüdyosuna podcast çekmeye gittim. Serbest çalışan olduğum için kendimi eve hapsetmem işten bile değil.

İyiliğin ve Kötülüğün Ötesinde: Yardımlaşmanın Ezici Olmayan Koşulları

27 Şubat 2023 Pazartesi

Sevinç Doğan

İyiliğin ve Kötülüğün Ötesinde: Yardımlaşmanın Ezici Olmayan Koşulları

Kolileri düzenlemek, giysileri ve erzakları tasniflemek ya da bebek kıyafetleriyle ilgili tereddüde düşüp birilerine danışmak tanıklık ettiğimiz dehşeti hafifletiyor sanki. Günlerdir uykusuz halde çalışan insanların azmini görmek ya da deprem bölgelerine koşup seferber olan insanların haberlerini almak da iyi geliyor. Bunların yanında gündemimize hiç hesapsız giren başka meseleler de var. Konuşulmaya devam eden önemli tartışmalardan biri sivil toplum üzerine. Bilindiği gibi hızlı biçimde refleks gösterip yardım kampanyalarını organize edenler sivil inisiyatifler oldu.

26 Şubat 2023 Pazar

Osman Elbek

Duman, Toz ve Asbest

Enkaz kaldırılırken herkesin N95 ya da N97 maskesini kullanmasını sağlamaktır. İnsan olmanın kahramanlığıyla dayanışmaya koşanları korumaktır çizme, kask ve koruyucu gözlükle. Molozları, inşaat atıklarını insandan, kuştan ve yaşayan doğadan uzak yerlerde depolamaktır.

Ya Mustafa Amca'ya Adalet ya Hepimize Felaket!

25 Şubat 2023 Cumartesi

Sibel Akyıldız

Ya Mustafa Amca'ya Adalet ya Hepimize Felaket!

Bu konsorsiyumlara sağlanan garanti ödenekleri ya da diğer ifade ile gelir garantileri ise, her ne kadar «Devletin kasasından hiçbir şey çıkmıyor» dense de, pek tabii ki yurttaşlar olarak bizim cebimizden çıkıyor. İşte Emek de yazısında, 2022 yılı ve 2023 yılı ilk yarısında kamu-özel işbirliği projeleri için verilen gelir garantilerinin bütçede işgal ettikleri yeri gösteriyor.

25 Şubat 2023 Cumartesi

Zehra Çiğdem Özcan

Ne Gülüyorsunuz?

Kamuoyu baskısının eser miktarda, yargı bağımsızlığının ise hiç ortada olmadığı bir ülkenin yöneticileri ise muazzam bir serbestiye sahip olur. Dolayısıyla yukarıdaki ifadeler bir Batı güzellemesinden ziyade o devlet görevlilerini bağlayan kamuoyu baskısı ve yargı bağımsızlığı gibi halatlar ile bunlardan bağımsız serbesti ya da keyfilik arasındaki farktır.

24 Şubat 2023 Cuma

Mihail Şişkin

Bir Diktatörlük Savaş olmadan Varolamaz

Sizler sadece kendi özgürlüğünüzü ve insanlık onurunuzu savunmuyorsunuz; bugün tüm insanlığın özgürlüğünü ve insanlık onurunu savunuyorsunuz. Sizler yenilemezsiniz, çünkü savaşın sonucunu tankların ve mermilerin sayısı değil, özgürlüğe olan aşkınızın gücü belirleyecektir.

23 Şubat 2023 Perşembe

Mürüvet Esra Yıldırım

“Veren El”in Psikopatolojisi

6 Şubat 2023 tarihinden beri devlet kurumlarının yetersizliği nedeniyle kendilerine uzatılan mikrofonlara depremde enkaz altında kalan kendisini veya ailesini bir akrabasının gelip kendi imkânlarıyla kurtardığını haykıran depremzedeleri duyuyoruz. Profesyonel olmayan ekiplerin enkazdan insan kurtarma çalışmalarına katıldığına şahitlik ediyoruz.

Yağma Kültürü/Kirli İttifaklar/Yeni bir Kent

22 Şubat 2023 Çarşamba

Oğuz Işık

Yağma Kültürü/Kirli İttifaklar/Yeni bir Kent

Kahramanmaraş merkezli deprem felaketi sonrasında çok kişi iyi niyetle ve şaşkınlıkla sordu: Deprem olacağı bilindiği halde bu binalara nasıl izin verildi, hiç mi denetim yapılmadı, göz göre göre nasıl sessiz kalındı? Daha bir yıl önce sel felaketlerinde dere yataklarına kurulan ve ilk selde yıkılabileceğini içinde yaşayanlar da dahil herkesin bildiği binalara ilişkin de sorulmuştu benzeri sorular.

Kötülük, Despotizm ve Depremin Fay Hatları

21 Şubat 2023 Salı

Ahmet İlhan

Kötülük, Despotizm ve Depremin Fay Hatları

6 Şubat 2023’te on ili etkileyen Kahramanmaraş merkezli bir depremle büyük bir şok yaşayan Türkiye toplumu, depremle birlikte, iç içe geçmiş birçok olgu, olay, durum ve kavramı bir arada tartışırken en çok da yakın tarihi, depremlerle dolu bir ülkenin niçin ve nasıl tarihten ders çıkaramıyor olduğunu konuştu.

19 Şubat 2023 Pazar

Ezgi Duman

Depremin Şiddeti Değil Depremde Şiddet

Depremin mülteci yoğunluklu bölgelerde vuku bulmasıyla beraber soğukkanlı cinsten bir hıncı da arkasına alarak “harcanabilirlik rasyonalitesi” diğer depremzedeyle mülteci olan arasında da hemen salınmaya başladı. Deprem bölgesini kendi kaderine terk etmiş devletin yer yer açıktan yer yer zımni desteğiyle depremzede bile sayılmayan, bazıları açısından kaydı bile tutulmayan yabancılar “en beter günah keçisi” olarak kodlanmakta.

18 Şubat 2023 Cumartesi

Ekin Kadir Selçuk

Yeniden Toplum Olmak

Depremin ilk anından itibaren varını yoğunu ortaya koyanların, elinde avucunda olanı depremzedelere gönderenlerin, televizyon başında ya da sosyal medyada olanları an be an takip ederek kalbi ülkesindeki insanlarla atanların çoğunlukta olduğunu gördük. Büyük bir dayanışmanın ortaya çıktığına, pek çok insanın yan yana geldiğine tanık olduk.