Jump to navigation
güncel
-
Elçin Arabacı
1.03.2015
İnsan onun kaleminde doğanın bir parçasıydı. Uğuldayan rüzgarın, başı karlı dağların, bulutsuz gökyüzünün, efsaneleri taşıyan denizin, güneş altında kızışmış kayaların, o kayalardan başını kaldıran, kıvrıla kıvrıla ilerleyen parlak derili yılanların...Şahmeran'ın...Anadolu köylüsü dedemin, bir apartman içinde bir göz odasında uyanıp da, sabah saatlerce rüyasında dağlarda tek tek hangi otu topladığı anlatabilen nenemin dilinden...Yine de bunun ötesinde çocukluğumun geçtiği coğrafyadan tanış olmadığım başka bir dil de vardı romanlarında. Bakırın tadını, Çukurova'nın sıcağını, dağlara yaylara hasret ovada ölüp giden Türkmen gelinlerini, öcü alınmazsa hortlayan babaları, malına çökülen Ermeni'yi... ve eşkıyayı...kah yiğit, kah kahpe...ve göçebenin, köylünün dilinden zalim Osmanlı'yı..ve sonra kasketli şalvarlı köylülerin giremediği Ankara'yı hep Yaşar Kemal'den öğrendim. Devletin ve doğanın insana hep daha zalim davrandığı coğrafyanın dili.. Ne acayip ki o dil, o kültür, o geçmiş...Türkçe'nin en büyük yazarı, ozanı olarak içinden bir Kürt çocuğunu, Yaşar Kemal'i çıkardı. 4,5 yaşında yetim, bir gözü kör, çocukluğunda yaşadığı dehşetten kekeme Yaşar Kemal...Bir o kadar dehşeti de hapishanelerde yaşattığımız Yaşar Kemal.. Balçıkla sıvanamayan bir yeteneğin insanı, elinin, tek gözünün emeğiyle efsane olan Yaşar Kemal...nur içinde yatasın, çocukluğunun masallarına karışasın.
-
Çiğdem Akgül
27.02.2015
Mesela henüz '70’lerde, çocuğun psişik gelişimiyle ilgilenecek ebeveynin yalnızca anne olmasının toplumsal cinsiyet eşitsizliğine dayalı kimlik gelişiminin girizgâhı olarak açıklayan, kız ve erkek çocuğun çocukluk sonrası yaşantılarındaki sevgi/nesne ilişkilerini de annenin ve yaptığı işlerin “sıradan” baba ve rollerinin, eril değerlerin daha üstün belletildiği hiyerarşik bir kimlik edinimi hattında yaşamalarını kapitalizmle daha da yüz bulmuş bu cinsiyetçi iş bölümüne bağlayan Nancy Chodorow’dan ya da Chodorow’un, eleştirilerine rağmen yine de iyimser sonuçlar çıkarmaya çalıştığı bu iş bölümünün eril şiddet ile bağıntısını sorgulayan ve erkek çocuğun fiziksel, psikolojik ve cinsel her türlü gelişimini anne/kadına karşı farklılaştırma edimi ile tamamlamaya çalışmasının nasıl katı ve dişil olan her şeye karşı çatışmalı bir kimlik geliştirebildiğine dikkat çeken Nancy Hartstock’dan tutun da erkek çocukta bu psişik gelişimin dişil olana karşı, ömür boyu onu kendi eril kimliğine yönelik bir tehdit gibi algılatacak kadar aşağılayıcı, yaralayıcı bir reddedişle harmanlanabileceğine vurgu yapan ve bu yüzden kimi kez, dişil olana yönelik her türlü yakınlaşma arzu ve isteğinin, benliğe yönelik “tehdidi” süratle ortadan kaldırma hevesine yapışmış bir şiddet edimine evrilebileceğini ekleyen Gayle Rubin’e kadar ya da cinsiyetler arasındaki sosyalleşme, diyalog modelleri sınırlı kaldığı müddetçe, aralarındaki tek ilişkilenme biçiminin şiddet ya da cinsellik yahut ikisi birden şiddet yüklü bir cinsellik olabileceğinin dolayısıyla cinsler arasında birbirine karşı korku, endişe dolu bir ilişkilenme modeline vurgu yapan post yapısalcı feministlere kadar her birinin argümanı bugün de tartışılır niteliğe bürünmekte.
-
Ingolfur Blühdorn
24.02.2015
Yeni otoriterlik, yaşam makinesine bağlanmış demokrasiye acil müdahele yapması için çağrılan bir doktora benziyor. Seçilmiş diktatörler, sosyal ve ekolojik yıkımın demokrasiyle çözülemeyeceğini bildikleri için, demokratik hakları birer birer buduyorlar. Yeni popülist aşırı sağ, göçmenlere karşı sınır kontrollerini arttırma sözü vererek halkı arkasına alıyor. Elde ettikleri seçmen gücüyle karar alma mekanizmasını Brüksel’den ulusal parlamentolara taşıma mücadelesi veriyorlar. Bazı entelektüel sol düşünürler, Alternatif Demokrasi (Habermas) veya Agnostik Demokrasi (Mouffe) gibi radikal projeler geliştirirken, bazıları da sosyal medya desteğiyle güçlenen etkili eylemlerin yakında her şeyi değiştirebileceğinin (Klain) sözcülüğünü (Crouch) yapıyorlar. Yeni radikal hareketler ise eskisinden farklı olarak ideolojik fundamentalizmden dini fundamentalizme evrildiler. Dinî fundamentalist hareketler dışında kalanların hepsinin birleştiği ortak nokta, mevcut demokrasinin yetersizliği ve erozyonu. Ama hiçbir şekilde demokratik çöküşü kabullenmiyorlar. Şu veya bu yolla post demokratik (Crouch) analizlere bel bağlamış durumdalar. Hepsi, Crouch gibi, demokrasinin sosyal özgürlük ve eşitlik sunamayacağını, ancak şimdilerdeki durgunluğu atlatabileceğini yazıyorlar. Her biri demokrasinin içeriğini belirleyen halk, ulus-devlet, sivil toplum, egemenlik ve halkın iradesi kavramlarında birleşiyorlar. Fakat hiçbiri demokrasinin bittiğini kabul etmiyor. Demokrasi ne sosyal, ne ekolojik açıdan kapitalizmle mücadele edebiliyor.
-
Fârès Gillon
21.02.2015
Tuhaf bir paradoks sonucu, tam da özgürleştirmek isterken köleleştirmişizdir bireyi. Nitekim, bireyin siyasal ve zihinsel özgürlüğünün, onun bütün toplumsal belirlenmelerden; bütün ailevi, kültürel, dinsel, zihinsel kökleşmelerden koparılmasını gerektirdiği minvalli ilerlemeci tezi benimsemişizdir. Etkin olması için “çocukları aile ortamlarından alabilecek; akrabalık bağlarını, yerel ve bölgesel gelenekleri, bir yerde kök salmanın bütün biçimlerini zayıflatabilecek bir eğitim programını ya da bir toplumsal süreci (ya da ikisini birden) önceden gerektiren” özgürlüğe, sadece köksüzler erişebilirdi. Burada Christopher Lasch tarafından özetlenen o eski tez (Kitle kültürü mü halk kültürü mü?) hâlâ geçerli: Milli Eğitim eski bakanı Vincent Peillon, “öğrenciyi bütün ailevi, etnik, sosyal ve zihinsel belirleyiciliklerin elinden çekip almak” istendiğini böyle ilan etmiştir. Halbuki inşa etmiş olduğumuz piyasa toplumunun gerçekliği bunun tersini söylemektedir. Lasch’ın dikkat çektiği gibi, “mahremiyeti yok eden; eleştirel ruhu yıldıran ve bireyleri –ihtiyaçlarını tatmin ettiği varsayılan– tüketime bağımlılaştıran; hayalgücü ve zekâ üzerinde ağırlık eden eski dayatmaların ortadan kaldırılma imkânlarıyla şöyle bir ucunu görmüş olduğumuz özgürleşme imkânlarını yıkan bir kitle piyasası gelişmektedir”.
Pages
